Σημεία τοποθέτησης του Περιφερειάρχη στην Ειδική Συνεδρίαση του Π.Σ. για τον απολογισμό 2020

 Ο απολογισμός του 2020 γίνεται κάτω από τις ιδιαίτερες συνθήκες που έχει προκαλέσει η πανδημία του κορωνοϊού.

Έχει αλλάξει η ζωή σε όλο τον κόσμο και  εξαίρεση δεν μπορούσε να αποτελεί η Ήπειρος.

Έχουν ανατραπεί όλα τα προγράμματα και όλοι οι σχεδιασμοί, ενώ έχουν περιοριστεί σημαντικά οι οικονομικοί πόροι. Ειδικά για τις Περιφέρειες – εκτός όλων των άλλων- έχει  μειωθεί στο ελάχιστο το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Η Περιφέρεια Ηπείρου και στη δύσκολη αυτή περίοδο ήταν παντού παρούσα. Και στα μεγάλα και στα μικρά ζητήματα. Με παρεμβάσεις σε κεντρικό επίπεδο, αλλά και με αποφάσεις για θέματα ανάπτυξης και καθημερινότητας.

Από την πρώτη στιγμή της πανδημίας  αναλάβαμε πρωτοβουλίες για την ενίσχυση του συστήματος Δημόσιας Υγείας και ειδικότερα των νοσοκομείων, πέραν των αρμοδιοτήτων μας.  

Το μεγαλύτερο βάρος έπεσε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, καθώς αυτό ήταν και είναι το νοσοκομείο αναφοράς.  

Δεν αφήσαμε όμως εκτός συνδρομής κανένα άλλο νοσοκομείο ώστε να καλυφθούν επείγουσες   ανάγκες  σε ιατρομηχανολογικό εξοπλισμό.  Χάρη στη συνδρομή μας αναπτύχθηκαν δεκάδες νέες κλίνες στις Μονάδες Λοιμωδών και Εντατικής Θεραπείας.

 Η Περιφέρεια Ηπείρου στην πολύ δύσκολη αυτή περίοδο στήριξε μέσω των προγραμμάτων του ΕΣΠΑ τις επιχειρήσεις να αντέξουν στην κρίση.

Υλοποίησε το  πρόγραμμα ενίσχυσης των μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον Covid με 45.000.000. Η διαδικασία βρίσκεται στο τέλος της και στην Ήπειρο οι ωφελούμενες επιχειρήσεις είναι πολύ περισσότερες από ότι σε άλλες περιφέρειες καθώς βάλαμε ανώτατο όριο επιχορήγησης τις 15.000 ευρώ.

Το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων ήταν μεγάλο, όμως δυστυχώς παρά τις προσπάθειές μας, το ποσό δεν μπόρεσε  μέχρι στιγμής τουλάχιστον να αυξηθεί, καθώς ήδη έχουν δεσμευτεί πόροι και από το επόμενο ΕΣΠΑ.

Μεγάλη ήταν η συνεισφορά στον τομέα της απασχόλησης και μέσω άλλων προγραμμάτων. Όπως του πρωτοποριακού για τη χώρα μας,  της απασχόλησης ανέργων με υψηλά τυπικά προσόντα, που επίσης χρηματοδοτήθηκε από το Επιχειρησιακό της Πρόγραμμα. Στο πρόγραμμα έχουν ενταχθεί 327 επενδυτικά σχέδια, προσφέροντας δεκάδες θέσεις εργασίας.

Να σημειώσω εδώ ότι η απορρόφηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος στο τέλος του 2020 ανήλθε στο 44,7%. Το Πρόγραμμα 2014-2020, ολοκληρώνεται επίσημα στις 31 Δεκεμβρίου 2023 και ενδέχεται να δοθεί εξάμηνη παράταση λόγω covid-19. Έχουμε δηλαδή στη διάθεσή μας σχεδόν τρία χρόνια για να ολοκληρωθούν έργα που σήμερα δουλεύουμε.  

Η συνεισφορά της Περιφέρειας στη διασφάλιση θέσεων εργασίας ήταν ουσιαστική και μέσω των έργων που  υλοποιήθηκαν, έστω και με εμπόδια στο διάστημα αυτό. Ταυτόχρονα συνεχίστηκαν χωρίς αναβολές οι δημοπρατήσει νέων έργων και έτσι υπάρχει μια ομαλή εξέλιξη μέχρι και σήμερα.

 Επειδή ακούγονται και λέγονται πολλά,   είχε γίνει μάλιστα και πρόταση να σταματήσουμε όλα τα έργα και τα χρήματα να τα βάλουμε σε ένα ταμείο για τον κορωνοϊό, φανταστείτε τι θα είχε γίνει στην τοπική οικονομία και απασχόληση αν είχε νεκρώσει μαζί με τους άλλους κλάδους και ο κατασκευαστικός.

Θα πρέπει όλοι να έχουν υπόψη ότι οι Περιφέρειες κινούνται σε ένα συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο. Δεν έχουν  νομοθετικές αρμοδιότητες και δεν μπορούν να μοιράζουν επιδοτήσεις ή να σχεδιάζουν αυτοτελή προγράμματα ενισχύσεων, όπως  π.χ. για αγρότες ή και άλλες επιχειρήσεις που δικαιολογημένα ζητούν κι αυτές την κρατική βοήθεια.

Η πανδημία του κορωνοϊού δεν ανέστειλε τον προγραμματισμό της Περιφέρειας  και σε άλλους τομείς ευθύνης της.

 Είναι πολύ μεγάλες επιτυχίες  η παραχώρηση των εκτάσεων για το Διοικητήριο της Άρτας, για το Κέντρο Υψηλής Τεχνολογίας και της πρώην Γεωργικής Σχολής Κατσικά.

Επιλέξαμε να αξιοποιήσουμε δημόσιες εκτάσεις, ώστε να μειωθεί το κόστος για τους πολίτες, αλλά και να αξιοποιηθούν χώροι που σήμερα παραμένουν σε αχρησία και είναι και εστίες ρύπανσης.

Μετά την παραχώρησή τους, προχωράμε τα επόμενα βήματα για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού που έχουμε.

Η Άρτα θα αποκτήσουν- μαζί με την Πρέβεζα- νέα διοικητήρια, το Κέντρο Υψηλής Τεχνολογίας θα προσελκύσει εταιρίες παγκόσμιας εμβέλειας και θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας για πτυχιούχους πληροφορικής, η πρώην Γεωργική Σχολή θα καταστεί ένα κέντρο καινοτόμων δράσεων και για αγορά παραγωγών.

Στα έργα υποδομών πρέπει να αναφέρω ότι κατασκευάσαμε ή δρομολογήσαμε ένα εκτεταμένο πρόγραμμα συντηρήσεων και αποκατάστασης ζημιών.

Ας μη ξεχνάμε ότι η Ήπειρος έχει υποστεί πολλές ζημιές από τα ακραία καιρικά φαινόμενα, ενώ προέκυψε και ο σεισμός στο Καναλάκι.

Η Περιφέρεια με την Πολιτικής της Προστασία ήταν παρούσα, διευκόλυνε καταστάσεις, έδωσε προσωρινές λύσεις.

Κατασκευάζουμε κόμβους σε όλο το εθνικό οδικό δίκτυο  Άρτας, Πρέβεζας, Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας, βελτιώνοντας την οδική ασφάλεια.

Μεγάλα οδικά έργα είναι σε εξέλιξη και στις τέσσερις περιφερειακές ενότητες. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι Νιάρχου έχει ξεκινήσει, η παράκαμψη της Αρχαίας Νικόπολης μετά την επανέναρξη των δικαστηρίων δημοπρατείται, το οδικό έργο Πλαταριά- Σύβοτα ολοκληρώνεται, κατασκευάζεται η οδική σύνδεση Εγνατία – Σούλι,  τα οδικά έργα στην Άρτα συνεχίζονται.

Σε εξέλιξη είναι επίσης έργα αναστήλωσης μνημείων και στις τέσσερις περιφερειακές ενότητες.

Συνεχίζονται και ολοκληρώνονται και τα  έργα για τους βιολογικούς καθαρισμούς και τις αποχετεύσεις. 

Παρά τα προβλήματα που υπάρχουν η Περιφέρεια εκπληρώνει στο ακέραιο τις υποχρεώσεις της ως προς τη διαχείριση των απορριμμάτων.

Εξασφάλισε νέες πιστώσεις για την επέκταση των ΧΥΤΥ Ελληνικού- Καρβουναρίου, ολοκλήρωσε του ΣΜΑ (εκτός του Γ. Καραϊσκάκη), προχώρησε τη διαδικασία για τη Μονάδα Κομποστοποίησης στην Άρτα κ.α.

Ήδη έχουμε συμφωνήσει με τον Αναγκαστικό Σύνδεσμο (ΦοΔΣΑ) και αναμένουμε τη δημοπράτηση της δοκιμαστικής τους λειτουργίας για ένα χρόνο, ώστε στη συνέχεια να γίνει η οριστική παράδοση του εξοπλισμού τους. 

Στον αγροτικό τομέα προωθήσαμε έργα ενεργειακής αναβάθμισης των ΤΟΕΒ Άρτας, Πρέβεζας και Θεσπρωτίας, ώστε να μειωθεί το κόστος παραγωγής.

Συνεχίστηκαν τα προγράμματα εξηλεκτρισμού και πρόσβασης προς παραγωγικές μονάδες ώστε να καλυτερεύσουν οι συνθήκες εργασίας των αγροτών.

 Θετικά αποτελέσματα είχαν οι θεσμικές μας παρεμβάσεις, όπως για την προστασία των Π.Ο.Π. Προϊόντων, (για τα οποία υπάρχει ακόμη μακρύς δρόμος) και ήδη το όφελος άρχισε να φαίνεται στους παραγωγούς καθώς μετά από χρόνια συνεχούς πτώσης οι τιμές γάλακτος ανέβηκαν.

Από το Νοέμβριο με παρεμβάσεις μας έχουμε ζητήσει την ενίσχυση των παραγωγών μανταρινιών σε Άρτα- Θεσπρωτία και ευελπιστούμε να έχουμε θετικά αποτελέσματα από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης με τη συνεργασία του Υπουργείου Οικονομικών.

Προχωρήσαμε αντιπλημμυρικά έργα αποκατάστασης ρεμάτων που είχαν χρόνια να καθαριστούν και στις τέσσερις περιφερειακές ενότητες, αρμοδιότητα που περιήλθε στις Περιφέρειες μετά το 2018.

Καταθέσαμε συγκεκριμένες και αιτιολογημένες προτάσεις για να λυθούν προβλήματα με τους δασικούς χάρτες, συμβάλλοντας στις βελτιώσεις που έγιναν.

 Συνεργαστήκαμε στενά με το υπουργείο Αγρ. Ανάπτυξης και έτσι ξεκίνησε επιτέλους η διαδικασία σύνταξης των Διαχειριστικών Χαρτών Βόσκησης.

Ο τουρισμός ήταν ένας από τους κλάδους που επλήγη από την πανδημία. Παρά ταύτα συνεχίστηκαν οι   πρωτοβουλίες της Περιφέρειας, το καλοκαίρι η επισκεψιμότητα κρατήθηκε σε καλά σχετικά επίπεδα, ενώ μπήκαν οι βάσεις για αύξηση των πτήσεων από το εξωτερικό στο Άκτιο, αλλά και στα Γιάννενα από Σκανδιναβικές χώρες.

Θετικές είναι οι προοπτικές και για τον αγροτοτουρισμό εφόσον ολοκληρωθούν τα εμβολιαστικά προγράμματα, όπως π.χ. στο Ισραήλ. Συνεχίζουμε τη χάραξη των παλιών μονοπατιών και προχωρούμε τις διαδικασίες για την αναβάθμιση των ιαματικών λουτρών σε Κόνιτσα,  Πρέβεζα και Άρτα.

 Σημαντική αποτύπωμα στην απασχόληση, αλλά και στην ενεργειακή αναβάθμιση των κατοικιών   αφήνει  η υλοποίηση του προγράμματος “Eξ΄ οικονομώ» με έναν προϋπολογισμό 24, 6 εκ. ευρώ, ποσό που αποδείχτηκε μικρό για τη ζήτηση που υπάρχει.

Στον ενεργειακό τομέα  συνεργαζόμαστε και περιμένουμε την υλοποίηση της επέκτασης του δικτύου φυσικού αερίου σε πόλεις της Ηπείρου, που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα 2021-2025 της  ΔΕΠΑ.

Να σημειώσω εδώ ότι εδώ και τρία χρόνια με τη συμβολή της Περιφέρειας λειτουργεί σταθμός Φυσικού Αερίου στο Αστικό ΚΤΕΛ Ιωαννίνων, που  αποτελεί  και παράδειγμα και για άλλες μεγάλες επιχειρήσεις. Θυμίζω ακόμη ότι ανάλογη κίνηση είχε γίνει με τη συνεργασία της Περιφέρειας και για το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, που τελικά δεν προχώρησε για τεχνικούς λόγους. Το ίδιο είχε γίνει και με άλλες ενεργοβόρες επιχειρήσεις – επί θητείας της κ. Τ. Καλογιάννη- αλλά δεν τελεσφόρησε και όποια θέλει, μπορεί να προχωρήσει σε τέτοιου είδους έργο.

Η Περιφέρεια και η Περιφερειακή Αρχή ήταν παρούσες και στα μεγάλα θέματα και στα μικρά που προκύπταν.

Γιατί εκτός από τα οράματα και τα προγράμματα, ο πολίτης απαιτεί λύσεις και σε προβλήματα που αντιμετωπίζει στην καθημερινότητά του. Δεν περιοριστήκαμε όμως  μόνο στις αποκλειστικές  αρμοδιότητες Περιφέρειας.

Παρεμβήκαμε σε πολλά ζητήματα γενικότερου ενδιαφέροντος, χωρίς να είμαστε σε θέση να υποκαταστήσουμε το κεντρικό κράτος.

Εκείνο που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να πείσουμε τους αρμόδιους να προωθήσουν  διάφορα ζητήματα που απασχολούν την Ήπειρο.

Χαιρετίζουμε ως ιδιαίτερα θετικό γεγονός την ένταξη προς χρηματοδότηση του έργου της σύνδεσης του Ε- 65 με την Εγνατία οδό, που στηρίξαμε διαχρονικά ως Περιφέρεια.

Όμως ως Ήπειρος έχουμε σημαντικές εκκρεμότητες με τους διευρωπαϊκούς άξονες Ιωάννινα- Κακαβιά, Ιόνια- Πρέβεζα, Πρέβεζα- Ηγουμενίτσα- Μαυρομάτι. Πρόκειται για έργα που ανήκουν στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Υποδομών.

Για χρόνια ήταν «παγωμένα» και έχουμε ζητήσει την παράδοση όσων μελετών ήταν «ώριμες» για να εξετάσουμε ως Περιφέρεια την ένταξή τους σε χρηματοδοτικά προγράμματα. Θυμίζω ότι για αυτό το λόγο πέρυσι έγιναν τρεις συναντήσεις στην Αθήνα με τον Υπουργό Υποδομών. Τελικά το καλοκαίρι μας παραδόθηκε η μελέτη Ιωάννινα- Καλπάκι την οποία ανέλαβε να επικαιροποιήσει η Περιφέρεια. Στην τελευταία συνάντηση με τον Γ.Γ. Υποδομών Γ. Καραγιάννη ενημερωθήκαμε ότι   Ε.Ε. δεν θα χρηματοδοτήσει την προγραμματική περίοδο 2021-2028 κανένα έργο τετράιχνης διατομής και έτσι προχωρούμε σε τροποποίηση της μελέτης Γιάννενα- Κακαβιά, φαινομενικά ως τρίιχνου.

Την προτείναμε για το Ταμείο Ανάκαμψης. Παρά την αρχική θετική γνώμη, στη συνέχεια το έργο δεν εντάχθηκε μετά την άρνηση των Ευρωπαίων να εντάξουν στο πρόγραμμα συγκοινωνιακά έργα, με εξαίρεση τον Ε-65 σε αντιστάθμισμα της μεγάλης ανεργίας και της κατάργησης των λιγνικών μονάδων της Κοζάνης και τον ΒΟΑΚρήτης (για μέρος του κόστους) για λόγους οδικής ασφάλειας. Για το Ταμείο Ανάκαμψης η Περιφέρεια Ηπείρου έχει προτείνει ένα μεγάλο κατάλογο έργων, ώστε ανάλογα των δράσεων που θα  προκηρυχθούν να εντάξει ορισμένα από αυτά που θα έχουν ώριμες μελέτες.

Πρέπει επίσης να σταθώ και σε ορισμένα άλλα ζητήματα που μας απασχόλησαν έντονα την περίοδο που διανύουμε:

• Έχουμε πάρει σημαντικές αποφάσεις για τα αιολικά πάρκα και γενικά για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Είμαστε υπέρ, αλλά όχι σε βάρος του περιβάλλοντος και των δραστηριοτήτων που ήδη αναπτύσσονται σε διάφορες περιοχές. Η ακύρωση της απόφασης για άδεια Αιολικού Πάρκου στο Περιστέρι είναι μια δικαίωση της προσπάθειάς μας. Για τις μονάδες βιοαερίου είναι ξεκάθαρη η θέση μας, ότι είμαστε υπέρ όσων λύνουν τοπικά προβλήματα από μονάδες της περιοχής  και όχι για χρήση  αποβλήτων από βιοκαύσιμα.
• Η Περιφέρεια Ηπείρου συμμετέχει στον εορτασμό των 200 χρόνων από την Απελευθέρωση της χώρας από τον Οθωμανικό ζυγό, επανεκδίδοντας σπάνιες εκδόσεις και αναδεικνύοντας τον ιστορικό χώρο του Σουλίου μέσω προγραμματικής σύμβασης με το Υπουργείο Πολιτισμού, το ΕΜΠ, και το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, καθώς και την οδική πρόσβαση προς την Ιστορική Μονή Σέλτσου, όπου έπεσαν οι Σουλιώτες.
• Μια από τις εκκρεμότητες που έχουμε είναι το κλειστό Ξιφασκίας. Τα νέα δεδομένα που προέκυψαν με τους εμβολιασμούς, απομακρύνει το χρόνο λήψης της τελικής απόφασης για τη μεταφορά του.

 

Δεν θέλω να καταχραστώ άλλο από το χρόνο, υπάρχουν οι απολογισμοί των Αντιπεριφερειαρχών και αν  χρειαστεί θα επανέλθω στη δευτερολογία.

Κλείνοντας θέλω να αναφερθώ στη  θετική συνεργασία που έχουμε όλο αυτό με ορισμένα υπουργεία για την επίλυση ζητημάτων που μας απασχολούν, όπως π.χ. με τα Αγροτικής Ανάπτυξης, Περιβάλλοντος, Πολιτισμού, Ανάπτυξης.

Υπήρχε μια εποικοδομητική συνεργασία με τους περισσότερους φορείς της Ηπείρου, το Πανεπιστήμιο και βεβαίως με τους Δημάρχους, που επίσης αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες την περίοδο που διανύουμε, άσχετα αν δεν μπορούμε να τους βοηθήσουμε όλους λόγω περιορισμού των πόρων.  

Τέλος θέλω να ευχαριστήσω και τις παρατάξεις της Αντιπολίτευσης, που συνέβαλαν με το δικό τους τρόπο σε διάφορα ζητήματα που κληθήκαμε να διαχειριστούμε.